Koronavirüs mektupları 6 | kısmi ve tam kapanma dönemi

Mayıs 11, 2021

Koronavirüs mektupları 6 | kısmi ve tam kapanma dönemi

Merhabalar.

13.04.2021 tarihinde yepyeni bir karar alındı. "kısmi kapanma"

Aşağıda pdf olarak da görebileceğiniz bu yeni kararlarla birlikte Ramazan ayının ilk iki haftası bu kararların kapsamına alındı.

14.04.2021 saat 19.00 itibariyle uygulama başlamıştı.

Zaten halihazırda uygulanan akşam 21 sabah 05 arası sokağa çıkış yasağının kapsamı artırılmıştı. 19'a çekilmişti. İşten çık, eve git. Birlikte iftar yapma, sağda solda oyalanma anlamındaydı.

Erdoğan, "İki haftalık dönemde hedeflediğimiz oranda iyileşmeyi temin edemezsek devamında çok daha sert uygulamaların gelmesi kaçınılmaz hale gelecek" ifadelerini kullandı.

13 Nisan tarihinde ülkemizdeki salgın tablosu resimdeki gibiydi. vaka sayısı 60bine dayanmış, vefat sayısı 273.

TAM KAPANMA KARARI

26.04.2021 Pazartesi günü alınan tam kapanma kararı kimsenin beklemediği bir durumdu diyebiliriz. Tam kapanabileceğimize inanasımız gelmiyordu. (11.05.2021 notu: aslında tam kapanamadık zaten, ilerleyen bölümde aktaracağım)

81 il valiliğine gönderilen tam kapanma genelgesi de aşağıdaki pdf'de görüldüğü gibiydi.

Bu kimsenin ihtimal vermediği kapanma süreci işte böyle bir anda kararlaştırıldı ve işleme alındı.

Covid-19 virüsünün mutasyona uğrayan yeni varyantları sonrasında artan bulaşıcılığıyla birlikte Koronavirüs (Covid-19) salgınının toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme ve hastalığın yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla yeni tedbirlerin alınması gerekmiş ve 13 Nisan 2021 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplantısında alınan kararlar doğrultusunda 14 Nisan 2021 Çarşamba gününden itibaren iki haftalık kısmi kapanma sürecine girilmiştir.

Gelinen aşamada temel usul ve esasları 14.04.2021 tarih ve 6638 sayılı Genelgemizle belirlenen kısmi kapanma tedbirleri sonrasında salgının artış hızının önce yavaşladığı, akabinde durduğu, son günlerde ise bir düşüş eğilimine girdiği görülmektedir.

Bu çerçevede 26.04.2021 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde alınan kararlar doğrultusunda; halihazırda uygulanmakta olan kısmi kapanma tedbirlerine yeni önlemler eklenerek tam kapanma dönemine geçilecektir. 29 Nisan 2021 Perşembe günü saat 19.00’dan itibaren 17 Mayıs 2021 Pazartesi günü saat 05.00’e kadar sürecek olan tam kapanma döneminde ülke genelini kapsayacak şekilde aşağıdaki tedbirlerin alınması gerektiği değerlendirilmektedir.

Genelgede böyle yazıyor. Yani işler kötüye değil iyiye gitmişti kısmi kapanmayla ama ya beklenen düzey bu değildi ya da daha da iyisi olsun deyip çıkmıştık ülkece bir yola.

İLK SORUN

Tam kapanmanın başlamasıyla birlikte ortaya çıkan ilk sorun çalışmak zorunda olanların işe gidip gelebilmesi için almaları gereken çalışma izin belgesiydi. Yasağın başlamasıyla birlikte bu belgenin alınacağı e-devlet içişleri e-başvuru ekranı işleme alınmıştı alınmasına ama yoğunluk sebebiyle etkin çalışamadı. Hal böyle olunca, çalışanlara iş yerleri tarafından verilen elle doldurulmuş evraklar birkaç gün daha geçerli kabul edildi ve son tarihi 02.05.2021 gece 24'e kadar geçerli oldu.

Bakanlık bu kararın alındığı 29 nisan 2021 tarihinde çalışma izin belgesinin teminiyle ilgili olarak;

Kimsenin mağduriyet yaşamaması ve muafiyetlerin kötüye kullanılmaması için her türlü tedbirimizi aldık.

şeklinde açıklama yapmıştı. Herkesin yüreğine su serpildi böylece.

Ama işler yolunda gitmemişti. Bu kez ikinci bir karar açıklandı.

Kovid-19'la mücadele kapsamında geçilen "tam kapanma" döneminde muafiyet kapsamındaki çalışan ve iş yeri yetkilisinin imzasıyla düzenlenen manuel "Çalışma İzni Görev Belgesi'nin" geçerlilik süresi 7 Mayıs Cuma 24.00'e kadar uzatıldı. (02.05.2021 tarihli haber)

Tüm tedbirler hazırdı. Fakat çalışma izin belgesi sorunu bir türlü çözülemiyordu.

Bu da yetmeyince bir yeni karar daha açıklandı.

İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre manuel izin belgesi süresi 12 Mayıs'a kadar uzatıldı.

Şu an (11.05.2021 itibariyle) bir uzatma haberi gelmedi. Ama gelirse güncellerim.

tam kapanma sürecinin yarısından fazlasını kapsayan bir sürede sorun çözüme kavuşamadı.

TOPLAMDA KAÇ ADET ÇALIŞMA İZİN BELGESİ VERİLDİ?

İçişleri bakanlığının sitesindeki son süre uzatma haberine göre 9.5 milyon adet belge neticelendirilmiş.

Genelgede, tam kapanma sürecinde muafiyet tanınan sektör çalışanlarına yönelik e-Başvuru sistemi üzerinden bugün itibariyle 9.5 milyona yakın başvuru neticelendirildiği ve muafiyet nedeni, güzergahı ve zamanı ile kısıtlı olacak şekilde çalışma izni görev belgesi düzenlendiği belirtildi.

Tam kapanma sürecinde olduğumuzu unutmuyoruz. Tamı tamına dokuz buçuk milyon kişi için belge düzenlenmiş. Bu yuvarlamayla 10 milyon kişinin işe gidip geldiği, o veya bu sebeple dışarıya çıkabildiği bir tam kapanma süreci.

TUHAFLIKLAR

Tam kapanma sürecinde iki tuhaf şey çok dikkatimi çekti. Birincisi Adana Demirspor'un şampiyonluğu sebebiyle sokaklarda yapılan kutlamalar.

Sokağa çıkmanın yasak olduğu bir ülkede, birileri sokağa çıktığı için ceza yerken birileri nasıl şampiyonluk kutlaması yapabiliyor? Burada tıpkı sosyal mesafe kuralına uymadıkları için aynı motora binemeyecekleri konusunda ikaz edilen karı koca olayında olduğu gibi çifte standart var. Aynı dönemde lebaleb kongreler yapılıyordu ve kimse sosyal mesafe kuralına uymadı diye uyarılmadı.

İkinci dikkatimi çeken şey ise İsrail polisinin durduk yere Kudüs'e saldırmasıydı. İsrail Kudüs'e niye saldırdığını bilemiyorum fakat bizdeki yansımaları değişik oldu.

Türkiye'nin bir çok ilinde birbirinden kalabalık İsrail protestoları düzenlendi ve düzenlenmekte.

https://tr.euronews.com/2021/05/11/turkiye-de-tam-kapanmaya-ragmen-10-binlerce-kisi-israil-i-protesto-etti

Bu resim İstanbul'dandı.

Bu ankaradan.

Bu haberde ise diğer birçok ildeki israil protestolarını görebilirsiniz.

Peki tam kapanma neydi? Sosyal mesafe neydi? Salgın, pandemi neydi?

Bunlar tam kapanma sürecinin basit birkaç özetiydi. Asıl önemli konu ise bence şuydu;

Çalışanların maaşlarında kesinti yapılacak mıydı?

SAHİ MAAŞLAR NE OLACAK?

Sürecin başından beri her konu hakkında detaylı açıklamalar yapıldı, düzenlemeler yapıldı, güncellemeler yapıldı.

Mesela emekliler ikramiyelerini çekebilsin diye banka çalışma saatleri değiştirildi, emekliler sokağa çıkabildi.

Mesela pazarlar kapalı olunca haldeki mallarda yığılma oldu ve mecburen gün belirlenip pazarların açılması kararı alındı.

Peki maaşlar konusu neden gündeme gelmiyordu?

Bir yetkili çıkıp, bu süreçte sokağa çıkması yasak olan çalışanların maaşlarında bir kesinti olmayacak ya da işe gitmediğiniz günleri ülkemiz için feda edeceksiniz ücret almayacaksınız demiyordu. Olumlu veya olumsuz tek bir açıklama yoktu. Bu konuyla ilgili Hürriyet gazetesinde yayınlanan Noyan Doğan'ın 13 soruda tam kapanmada çalışanların hakları isimli bir yazısından tek bir alıntı yapacağım.

soru ve cevap;

Haklardan yararlanmayan ve kapanan işveren çalışanın maaşını ödemek
zorunda mı?

Eğer işyeri kısa çalışma ödeneği ya da nakdi ücret desteği almıyorsa tam kapanma nedeniyle işe gelmeyen çalışanına maaş ödememezlik yapamaz.

Anlaşılan o ki, bekleyeceğiz ve olacakları göreceğiz.

SONUÇ

Tam kapanma sürecinde öyle veya böyle sosyal hareketlilik çok azaltıldı. Bu sayede vaka sayıları azaldı. dün itibariyle 13 bin civarındaydı vaka sayısı.

Yapılması gereken, büyük çoğunluk evden çıkmıyorken en azından ülkenin yarısının aşılanmasıydı. Beklentimiz buydu.

Sağlık bakanlığının covid19 sitesinden alınan verilere göre durum buydu.

25 milyon kişi aşılanabilmişti. 80 milyonluk bir ülke olduğumuz düşünülürse 1/3'ünden az. Bunun en temel sebebi ise aşı tedarikinde yaşanan belirsizliklerdi. 2020 sonunda çinden 50 milyon doz sinovac aşısı alım anlaşması yapılmıştı ama bu miktarda aşı hiç temin edilemedi.

Hatta çin aşıları neden gelmedi sorusuna sağlık bakanı Fahrettin Koca;

Sağlık Bakanı: ‘‘Bugün ‘Çin'den aşı gelecekti, nerede?’ diye soranlar, dün Çin ile ilişkilerimizi bozmaya çalışıyorlardı’’

Şeklinde cevap veriyordu.

Hatırlayalım. "Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in Sincan'ın Barın kentinde katliam yapıldığına yönelik paylaşımlarına tepki göstermişti."

Yani kısaca Uygur Türklerinin hakkını savunacaksınız diye bak çin bize anlaştığımız dozda aşıyı vermiyor. Bu sizin suçunuz. Diyordu sayın bakan...

Bir suçlu tespit etmek midir önemli olan yoksa büyük devlet olarak vatandaşına aşı temin etmek midir bilinmez tabi.

Şimdiden bayramdan sonra kademeli gevşeme süreci konuşulmaya başlandı.

Bakalım bizi ülke olarak daha neler bekliyor.

Esen kalın.